ડૉ. એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામ બાયોગ્રાફી | Dr. APJ Abdul Kalam Biography in Gujarati | ડૉ. એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામ નિબંધ

ડૉ. એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામ જીવનચરિત્ર : અવુલ પાકિર જૈનુલાબ્દીન એ. પી.જે. અબ્દુલ કલામ એક વૈજ્ઞાનિક અને એન્જિનિયર હતા, જેમણે 2002 થી 2007 સુધી ભારતના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે સેવા આપી હતી. રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા ત્યારે પહેલેથી જ અત્યંત કુશળ અને ખૂબ આદરણીય વ્યક્તિ, ડૉ અબ્દુલ કલામે ચાર દાયકાઓ વૈજ્ઞાનિક અને વિજ્ઞાન પ્રશાસક તરીકે વિતાવ્યા હતા. સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO) અને ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ISRO) જેવી પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થાઓ. તમિલનાડુમાં નમ્ર પરિવારમાં જન્મેલા કલામે મદ્રાસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલોજીમાં એરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ કર્યો. 

તેનું પ્રારંભિક સપનું ફાઈટર પાઈલટ બનવાનું હતું પરંતુ તે ઈન્ડિયન એરફોર્સ માટે ક્વોલિફાઈ કરવામાં નિષ્ફળ ગયા. ત્યારબાદ તેમણે વૈજ્ઞાનિક તરીકે ડિફેન્સ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓર્ગેનાઈઝેશન (DRDO)માં કામ કરવાનું શરૂ કર્યું અને બાદમાં ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO)માં ટ્રાન્સફર થઈ ગયા. 

આખરે તેમને વડા પ્રધાનના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક સલાહકાર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા અને આ પદ પર તેમણે પોખરણ II પરમાણુ પરીક્ષણોમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી. તેઓ 2002 માં ભારતના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા અને પીપલ્સ પ્રેસિડેન્ટ તરીકે જાણીતા હતા. તેમણે એક ટર્મ સેવા આપ્યા પછી ઓફિસ છોડી દીધી અને અન્ના યુનિવર્સિટીમાં એરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગના પ્રોફેસર અને અન્ય ઘણી સંસ્થાઓમાં મુલાકાતી પ્રોફેસર બન્યા.

પૂરું નામ	અવુલ પાકિર જૈનુલાબ્દીન
જન્મ	15 ઓક્ટોબર 1931
જન્મસ્થળ	રામેશ્વરમ, તમિલનાડુ, ભારત
અવસાન	27 જુલાઈ 2015 ના રોજ
કારકિર્દી	વૈજ્ઞાનિક
રાષ્ટ્રીયતા	ભારતીય

ડૉ. અબ્દુલ કલામ બાળપણ અને પ્રારંભિક જીવન ( Childhood & Early Life )

ડૉ અબ્દુલ કલામનો જન્મ તામિલનાડુના રામેશ્વરમમાં જૈનુલાબુદ્દીન નામના મુસ્લિમ બોટ માલિક અને તેમની પત્ની આશિયમાના પાંચ બાળકોમાં સૌથી નાના તરીકે થયો હતો. તેમના પૂર્વજો એક સમયે શ્રીમંત વેપારીઓ હતા, જોકે તેમના પરિવારે 20મી સદીની શરૂઆતમાં તેની મોટાભાગની સંપત્તિ ગુમાવી દીધી હતી. કલામ નમ્ર વાતાવરણમાં ઉછર્યા હતા અને તેમના પરિવારની નજીવી આવક વધારવા માટે તેઓ હજુ શાળામાં હતા ત્યારે જ નોકરી કરવી પડી હતી- તેમણે તેમના પિતાને પરિવારનું ભરણપોષણ કરવામાં મદદ કરવા માટે અખબારોનું વિતરણ કર્યું હતું. તે એક તેજસ્વી યુવાન છોકરો હતો, તેને જ્ઞાનની તરસ હતી અને તે હંમેશા નવી વસ્તુઓ શીખવા માટે ઉત્સુક હતો. તેમણે રામાનાથપુરમ શ્વાર્ટ્ઝ મેટ્રિક્યુલેશન સ્કૂલમાંથી તેમનું શાળાકીય શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યું અને સેન્ટ જોસેફ કોલેજ, તિરુચિરાપલ્લી ખાતે ભૌતિકશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કરવા આગળ વધ્યા, જ્યાંથી તેમણે 1954માં સ્નાતક થયા. પછી તેમણે મદ્રાસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલોજીમાં એરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ કર્યો, 1960માં સ્નાતક થયા. તેમનું બાળપણ એમ્બ્યુલેશન બનવાનું હતું. એક ફાઇટર પાઇલટ પરંતુ તે પોતાનું સપનું સાકાર કરવામાં સહેજ પણ ચૂકી ગયા.

ડૉ અબ્દુલ કલામ DRDO માં કારકિર્દી (Career at DRDO)

અબ્દુલ કલામ તેમનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યા પછી તેઓ વૈજ્ઞાનિક તરીકે સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO)ના એરોનોટિકલ ડેવલપમેન્ટ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટમાં જોડાયા. ભારતીય સેના માટે એક નાનું હેલિકોપ્ટર ડિઝાઇન કરવાનું તેમણે પ્રથમ પ્રોજેક્ટ પર કામ કર્યું હતું. તેમને INCOSPAR સમિતિના ભાગરૂપે જાણીતા અવકાશ વૈજ્ઞાનિક વિક્રમ સારાભાઈ સાથે કામ કરવાની તક પણ મળી. જો કે, કલામ DRDOમાં તેમની કારકિર્દીથી બહુ સંતુષ્ટ ન હતા.

ઈસરોમાં કારકિર્દી | Career at ISRO

કલામને 1969 માં ભારતના પ્રથમ સેટેલાઇટ લોન્ચ વ્હીકલ (SLV-III) ના પ્રોજેક્ટ ડિરેક્ટર તરીકે ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ISRO) માં સ્થાનાંતરિત કરવામાં આવ્યા હતા.  એક વિસ્તૃત રોકેટ પ્રોજેક્ટ કે જેના પર તેમણે 1965માં સ્વતંત્ર રીતે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું તેને 1969માં વિસ્તરણ માટે સરકારની મંજૂરી મળી. આગામી કેટલાંક વર્ષોમાં તેમણે પોલર સેટેલાઇટ લોંચ વ્હીકલ (PSLV) અને SLV-III પ્રોજેક્ટ્સ વિકસાવ્યા, જે બંને સાબિત થયા.  સફળ બનો. 1970ના દાયકામાં તેમણે સફળ SLV પ્રોગ્રામની ટેક્નોલોજીથી બેલિસ્ટિક મિસાઈલના વિકાસ પર પણ કામ કર્યું અને પ્રોજેક્ટ ડેવિલ અને પ્રોજેક્ટ વેલિયન્ટનું નિર્દેશન કર્યું, જેનો હેતુ ટૂંકી અંતરની સપાટીથી હવામાં મિસાઈલ બનાવવાનો હતો. સંપૂર્ણ સફળતા હાંસલ કર્યા વિના પ્રોજેક્ટ્સ 1980 માં બંધ થઈ ગયા હોવા છતાં, તેઓએ કલામને વૈજ્ઞાનિક સમુદાય તરફથી ખૂબ આદર અને પ્રશંસા પ્રાપ્ત કરી.

રાષ્ટ્રપતી કારકિર્દી | Presidency

કલામ 2002માં રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ઊભા હતા અને 2002ની રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી સરળતાથી જીતી ગયા હતા. તેમને શાસક ભારતીય જનતા પાર્ટી અને વિપક્ષી ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ બંનેનું સમર્થન હતું અને 25 જુલાઈ 2002ના રોજ ભારતના પ્રજાસત્તાકના 11મા પ્રમુખ તરીકે શપથ લીધા હતા. તેઓ રાષ્ટ્રપતિ ભવન પર કબજો મેળવનાર પ્રથમ વૈજ્ઞાનિક હતા. તેઓ એક લોકપ્રિય રાષ્ટ્રપતિ હતા જેમને દેશના નાગરિકો દ્વારા ખૂબ સન્માન આપવામાં આવ્યું હતું. જો કે, તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન તેમને સબમિટ કરવામાં આવેલી મોટાભાગની દયા અરજીઓનું ભાવિ નક્કી કરવામાં તેમની નિષ્ક્રિયતા માટે તેમની ટીકા પણ કરવામાં આવી હતી. તેમણે 2005માં બિહારમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાદવાના નિર્ણયથી પણ વિવાદ ઉભો કર્યો હતો. તેમના કાર્યકાળના અંતે તેમણે ફરીથી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી ન લડવાનો નિર્ણય કર્યો અને 25 જુલાઈ 2007ના રોજ પદ છોડ્યું.

રાષ્ટ્રપતિ પદ છોડ્યા પછી

રાષ્ટ્રપતિ પદ છોડ્યા પછી તેઓ ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સ્પેસ સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી તિરુવનંતપુરમના ચાન્સેલર અને અન્ના યુનિવર્સિટીમાં એરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગના પ્રોફેસર બન્યા. તેઓ ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઓફ મેનેજમેન્ટ શિલોંગ, ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઓફ મેનેજમેન્ટ અમદાવાદ અને ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઓફ મેનેજમેન્ટ ઈન્દોરમાં વિઝીટીંગ પ્રોફેસર પણ બન્યા અને ઈન્ટરનેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ ઈન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી, હૈદરાબાદમાં ઈન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી શીખવતા હતા.

અબ્દુલ કલામ લેખક તરીકે

અબ્દુલ કલામ એક જાણીતા લેખક પણ હતા જેમણે ઈન્ડિયા 2020: અ વિઝન ફોર ધ ન્યૂ મિલેનિયમ (1998), વિંગ્સ ઓફ ફાયર: એન ઓટોબાયોગ્રાફી (1999), ઈગ્નાઈટેડ માઇન્ડ્સ: અનલીશિંગ ધ પાવર ઈન ઈન્ડિયા (1999) જેવા પુસ્તકો લખ્યા હતા. 2002), અને એ મેનિફેસ્ટો ફોર ચેન્જઃ એ સિક્વલ ટુ ઈન્ડિયા 2020 (2014). Transcendence: My spiritual Experience With Pramukh Swamiji (2015)

પુરસ્કારો અને સન્માન (Awards and Honors)

એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામને ભારત સરકાર તરફથી 1981માં પદ્મ ભૂષણ, 1990માં પદ્મ વિભૂષણ અને 1997માં ભારત રત્ન સહિત અનેક પ્રતિષ્ઠિત પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. તેઓ વોન બ્રૌન એવોર્ડ (2013)ના પ્રાપ્તકર્તા પણ હતા. નેશનલ સ્પેસ સોસાયટી "અવકાશ-સંબંધિત પ્રોજેક્ટના સંચાલન અને નેતૃત્વમાં શ્રેષ્ઠતાને ઓળખવા". તેમના મૃત્યુ બાદ, તમિલનાડુ રાજ્ય સરકારે જાહેરાત કરી કે તેમનો જન્મદિવસ, 15 ઓક્ટોબર, સમગ્ર રાજ્યમાં "યુવા પુનરુજ્જીવન દિવસ" તરીકે મનાવવામાં આવશે.

અંગત જીવન ( Personal Life )

અબ્દુલ કલામ જીવનભર સ્નાતક હતા. તેમને ચાર મોટા ભાઈ-બહેનો અને ત્રણ ભાઈઓ હતા જેમની સાથે તેમના ગાઢ સંબંધો હતા. તે ખૂબ જ સાધારણ વ્યક્તિ હતા જેની પાસે થોડીક અંગત સંપત્તિ હતી.

મૃત્યુ ( Death )

તેઓ તેમના જીવનના અંતિમ દિવસ સુધી સક્રિય રહ્યા. 27 જુલાઈ 2015ના રોજ તેઓ ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મેનેજમેન્ટ શિલોંગમાં પ્રવચન આપવાના હતા. તેમના પ્રવચનની માત્ર પાંચ મિનિટમાં જ તેઓ ભાંગી પડ્યા હતા અને તેમને બેથની હોસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યા હતા જ્યાં અચાનક કાર્ડિયાક અરેસ્ટથી તેમનું મૃત્યુ થયું હોવાની પુષ્ટિ થઈ હતી. તેમના અંતિમ સંસ્કાર તેમના વતન રામેશ્વરમમાં કરવામાં આવ્યા હતા.

સમયરેખા (Timeline)

1931: રામેશ્વરમ, તમિલનાડુ, ભારતમાં જન્મ

1954: સેન્ટ જોસેફ કોલેજ, તિરુચિરાપલ્લીમાંથી સ્નાતક થયા

1960: ડિફેન્સ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓર્ગેનાઈઝેશન (DRDO)ની એરોનોટિકલ ડેવલપમેન્ટ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટમાં જોડાયા.

1969: ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ISRO)માં સ્થાનાંતરિત

1970: નિર્દેશિત પ્રોજેક્ટ ડેવિલ અને પ્રોજેક્ટ વેલિયન્ટ

1982-1983: ઈન્ટીગ્રેટેડ ગાઈડેડ મિસાઈલ ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ (IGMDP)ના ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ બન્યા

1990: પદ્મ વિભૂષણ એનાયત

1992: વડા પ્રધાનના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક સલાહકાર અને સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠનના સચિવ તરીકે નિમણૂક.

1997: ભારત રત્ન એનાયત

2002: ભારતના 11મા રાષ્ટ્રપતિ બન્યા

2007: ભારતના રાષ્ટ્રપતિ પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું

2012: ભારતના યુવાનો માટે "હું શું આપી શકું છું" નામનો કાર્યક્રમ શરૂ કર્યો.

2015: 27 જુલાઈના રોજ કાર્ડિયાક અરેસ્ટથી મૃત્યુ થયું.

અબ્દુલ કલામ વિશે વારંવાર પૂછાતાં પ્રશ્નો - FAQs 

પ્રશ્ન 1 : અબ્દુલ કલામ શેના માટે પ્રખ્યાત હતા?

દેશના અવકાશ અને વિજ્ઞાન પ્રોજેક્ટ્સમાં તેમના યોગદાન માટે ડૉ. કલામને બિરદાવવામાં આવે છે જ્યારે તેમણે 1998ના પરમાણુ શસ્ત્ર પરીક્ષણમાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી.

પ્રશ્ન 2 : APJ નું પૂરું નામ શું છે?

અવુલ પાકિર જૈનુલાબ્દીન અબ્દુલ કલામ, જેઓ એ.પી.જે. તરીકે વધુ જાણીતા છે.

પ્રશ્ન 3 : ડૉ એપીજે અબ્દુલ કલામનું મૃત્યુ કેવી રીતે થયું?

ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મેનેજમેન્ટ શિલોંગમાં પ્રવચન આપતી વખતે, કલામ ભાંગી પડ્યા અને 83 વર્ષની વયે 27 જુલાઈ 2015ના રોજ દેખીતી કાર્ડિયાક અરેસ્ટથી મૃત્યુ પામ્યા.

પ્રશ્ન 4 : ડૉ એપીજે અબ્દુલ કલામને મિસાઈલ મેન કેમ કહેવામાં આવે છે?

ડૉ. કલામે મિસાઈલના નિર્માણમાં મોટું યોગદાન આપ્યું છે. ડૉ. કલામને ભારતના મિસાઈલ પ્રોગ્રામના પિતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.  આમ, તેઓ ભારતના મિસાઇલ મેન તરીકે ઓળખાય છે.

Dr. A.P.J. Abdul Kalam Biography | Dr. APJ Abdul Kalam Biography in Gujarati | Dr. A.P.J. Abdul Kalam Essay Dr. A.P.J. Abdul Kalam Biography: Awul Pakir Jainulabdin A. P.J. Abdul Kalam was a scientist and engineer who served as the President of India from 2002 to 2007. Already a highly accomplished and highly respected figure when he was elected President, Dr Abdul Kalam had spent four decades as a scientist and science administrator. Reputed organizations like Defense Research and Development Organization (DRDO) and Indian Space Research Organization (ISRO). Born to a humble family in Tamil Nadu, Kalam studied aerospace engineering at the Madras Institute of Technology. Dr. APJ Abdul Kalam His initial dream was to become a fighter pilot but he failed to qualify for the Indian Air Force. He then started working as a scientist in the Defense Research and Development Organization (DRDO) and later transferred to the Indian Space Research Organization (ISRO). He was eventually appointed Chief Scientific Advisor to the Prime Minister and in this position played a key role in the Pokhran II nuclear tests. He became the President of India in 2002 and was known as the People's President. He left office after serving one term and became Professor of Aerospace Engineering at Anna University and Visiting Professor at several other institutions. full name Avul Pakir Jainulabdeen the birth 15 October 1931 place of birth Rameswaram, Tamil Nadu, India death On 27 July 2015 Career Scientist Nationality Indian Dr. Abdul Kalam Childhood & Early Life Dr Abdul Kalam was born in Rameswaram, Tamil Nadu as the youngest of five children to Jainulabuddin, a Muslim boat owner and his wife Ashiyama. His ancestors were once wealthy merchants, though his family lost most of its wealth in the early 20th century. Kalam grew up in humble surroundings and had to work while still in school to supplement his family's meager income—he delivered newspapers to help his father support the family. He was a bright young boy, had a thirst for knowledge and was always eager to learn new things. He completed his schooling from Schwartz Matriculation School, Ramanathapuram and went on to study physics at St. Joseph's College, Tiruchirappalli, from where he graduated in 1954. He then studied aerospace engineering at the Madras Institute of Technology, graduating in 1960. His childhood was to be an ambulation. A fighter pilot but he narrowly missed out on realizing his dream. Dr. Abdul Kalam Career at DRDO abdul kalam DRDO After Abdul Kalam completed his studies, he joined the Aeronautical Development Establishment of the Defense Research and Development Organization (DRDO) as a scientist. He worked on the first project to design a small helicopter for the Indian Army. He also had the opportunity to work with noted space scientist Vikram Sarabhai as part of the INCOSPAR committee. However, Kalam was not very satisfied with his career in DRDO. Career in ISRO | Career at ISRO abdul kalam ISRO Kalam was transferred to the Indian Space Research Organization (ISRO) in 1969 as the Project Director of India's first Satellite Launch Vehicle (SLV-III). An elaborate rocket project on which he began working independently in 1965 received government approval for expansion in 1969. Over the next few years he developed the Polar Satellite Launch Vehicle (PSLV) and SLV-III projects, both of which proved successful. be successful In the 1970s he also worked on ballistic missile development with technology from the successful SLV program and directed Project Devil and Project Valiant, which aimed to develop short-range surface-to-air missiles. Although the projects ceased in 1980 without achieving complete success, they earned Kalam great respect and admiration from the scientific community. Presidential career | Presidency Kalam ran for the presidency in 2002 and won the 2002 presidential election easily. He had the support of both the ruling Bharatiya Janata Party and the opposition Indian National Congress and was sworn in as the 11th President of the Republic of India on 25 July 2002. He was the first scientist to occupy the Rashtrapati Bhavan. He was a popular president who was highly respected by the citizens of the country. However, he was also criticized for his inaction in deciding the fate of most of the mercy petitions submitted to him during his tenure. He also courted controversy with his decision to impose President's rule in Bihar in 2005. At the end of his term he decided not to run for the presidency again and stepped down on 25 July 2007. After leaving the office of President After leaving the presidency, he became Chancellor of the Indian Institute of Space Science and Technology Thiruvananthapuram and Professor of Aerospace Engineering at Anna University. He is from Indian Institute of Management Shillong, Indian Institute of Management Ahmedabad and Indian Institute of Management.